Tin bewerken

Voor het produceren van gebruiks- en siervoorwerpen van tin worden diverse technieken gebruikt. Bewerken van tin gaat door te gieten, te forceren of te walsen. Bij de giettechniek wordt tin vloeibaar gemaakt en bij de twee andere methodes wordt met een tinnen plaat gewerkt.

Tin gieten

Door het lage smeltpunt is tin uitstekend geschikt om te gieten. Er wordt een legering gebruikt met een hoog tin gehalte (min. 92%) aangevuld met antimoon of lood. Voor de mal kunnen verschillende materialen worden gebruikt. Vaak wordt brons gebruikt als mal omdat dit snel afkoelt door de goede warmtegeleiding. Ook zand kan de basis vormen voor een mal. Voor het gieten van tin zin diverse gangbare technieken. Hieronder leest u een aantal van deze giettechnieken.

Coquille-gieten
Het gieten van tin in een metalen gietvorm heet coquille-gieten. De gietmal, vaak in brons, is een permanente vorm en bestaat uit twee helften. Het resultaat is minder nauwkeurig dan bij andere gietmethoden. Voor losse onderdelen van een object zijn aparte gietvormen benodigd die na het gieten perfect in elkaar moeten passen. Deze coquille-techniek wordt doorgaans gebruikt voor glad tinnen voorwerpen, bijvoorbeeld kannen en vazen.

Zandgieten
Een zeer oude en veelvuldige gebruikte techniek is het zandgieten. Deze methode wordt voornamelijk gebruikt voor het maken van tinnen borden en schalen.

Hogedrukgieten 
Voor gedetailleerde voorwerpen met verfijnd reliëf, is de hogedruk-giettechniek zeer geschikt. Bij tingieten onder hoge komen de kleinste details tot leven.

Centrifugaal gieten
Ook deze techniek is geschikt voor gedetailleerde voorwerpen als miniatuurtjes, kleine lepeltjes, kleine onderdelen voor kannen, zoals oren, knoppen en handvatten. Centrifugaal gieten wordt tevens gebruikt bij productie van grotere series. Tin wordt met behulp van middelpuntvliedende kracht tot in de kleinste hoekjes van de vorm geslingerd.

Tin forceren

Met deze mechanische vormgevingstechniek wordt een ronde tinnen plaat in een vorm wordt geforceerd. Deze ronde tinnen plaat zal de bodem vormen en wordt op een forceerbank (draaibank) tussen twee assen geklemd. Op een van de assen matrijs, een gietvorm die fungeert als mal bij deze techniek. De assen draaien rond en de bodem wordt gecentreerd. Vervolgens wordt met een forceerstaal het basismateriaal op de vorm van de mal geduwd (drijven/buigen). Als het in de gewenste vorm is gebracht wordt het eindproduct afgedraaid. Eerst met een ruw en daarna met een glad mes.

Voordeel tin forceren
Doordat geforceerde tinnen voorwerpen een dunne wand hebben, dunner dan gegoten tin bijvoorbeeld, zijn deze voorwerpen goedkoper. Op deze wijze worden onder meer bekers, borden, kannen, kommen, kroezen, pullen, schalen en vazen vervaardigd. Afzonderlijke onderdelen (handvatten, oortjes, pootjes, versieringen in de vorm van eikeltjes en/of bolletjes) worden aan de romp vast gesoldeerd.

Tin walsen

Bij het walsen van tin wordt een tinnen plaat door een wals gevoerd en deze rond gebogen.(vergelijk met de vorm van een blik). Daar waar de uiteinden elkaar raken, wordt de naad dicht gesoldeerd. Bij deze techniek moet de bodem apart worden aangezet. Het walsen is geschikt voor vervaardiging van bijvoorbeeld bierpullen. Bij vervaardigen van tinnen kannen wordt een deksel, handvat met het scharnier en duimrust met de kaak van het scharnier aan het lichaam van de kan gesoldeerd. Bij deze techniek kan de kan tevens met een reliëf worden versierd. Het reliëf zit op de wals en wordt in de tinnen plaat gedrukt.

Een mooi beeld van de hedendaagse tinproductie krijgt u via deze video. (ca. 6 min. Wentworth Pewter Sheffield)